Kancelaria Adwokacka, adwokat Maciej Michalski tel.: 603 121 704 – adwokat rodzinny Legnica, Kancelaria Adwokacka Polkowice
Z momentem zawarcia małżeństwa powstaje wspólność majątkowa małżonków (wspólność ustawowa). Obejmuje ona przedmioty majątkowe, które zostały nabyte przez jednego lub oboje małżonków w czasie trwania małżeństwa. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową to osobisty majątek każdego współmałżonka.
Składniki wspólnego majątku małżonków
W skład majątku wspólnego małżonków (wspólność ustawowa) wchodzi:
- wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody uzyskiwane z majątku wspólnego, a także z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późniejszymi. zmianami.).
Wspólność majątkowa małżonków jest zasadą i może zostać ona ograniczona lub rozszerzona poprzez majątkową umowę małżeńską.
Co nie wchodzi w skład majątku wspólnego?
Majątek wspólny nie można rozszerzyć na:
- przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, darowizny lub zapisu;
- prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
- niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.
Zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami
Ustawowa wspólność majątkowa ustaje z chwilą:
- śmierci jednego z małżonków,
- rozwodu,
- oznaczoną w wyroku ustanawiającym przymusową rozdzielność majątkową,
- ustanowienia umownego ustroju majątkowego.
Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej
Z ważnych powodów sąd może ustanowić przymusową rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami. Powodem, dla którego sąd jest zobowiązany to zrobić, jest:
- ogłoszenie upadłości jednego z małżonków bądź orzeczenie separacji małżonków,
- ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków.
Nie jest to lista zamknięta. Sąd ocenia indywidualnie każdą sprawę i za ważny powód może uznać również coś innego np.:
- trwonienie wspólnego majątku przez jednego ze współmałżonków,
- jeden z małżonków zaniedbuje obowiązki względem rodziny,
- nie przyczynia się do powstania majątku wspólnego,
- ulega nałogom,
- w sposób zawiniony przez siebie marnotrawi majątek wspólny.
Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa może wnieść każdy z małżonków oraz wierzyciel jednego z małżonków z tytułem wykonawczym. Musi on jednak uprawdopodobnić, że podział majątku wspólnego, pozwoli na zaspokojenie wierzytelności.
Wniosek o sądowy podział majątku wspólnego
Taki wniosek może zostać złożony już w pozwie rozwodowym. Sąd z urzędu ma obowiązek ustalić wartość majątku i jego składniki, dlatego nie jest związany wskazanymi w tym wniosku składnikami majątkowymi i ich wartością. Sąd może jednak odstąpić od czynności związanych z ustaleniem wartości i składu majątku, jeżeli małżonkowie są co to tego zgodni. Jeśli podział majątku na sprawie rozwodowej może spowodować nadmierną zwłokę, to sąd odmówi dokonania podziału. Wówczas konieczne jest wszczęcie odrębnego postępowania o podział wspólnego majątku. Nie ma możliwości prawnych przeprowadzania dodatkowych postępowań w przyszłości odnośnie przedmiotów majątkowych, które nie zostały uwzględnione we wniosku oraz nie zostały zgłoszone do momentu zakończenia postępowania. W tym sensie postanowienie sądu jest ostateczne.
Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym
Udziały małżonków w majątku wspólnym są równe co do zasady i wynoszą po 50 procent. Niemniej zgodnie z art. 43 § 2 KRO każdy z małżonków może żądać z ważnych powodów ustalenia udziałów w stopniu, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku np. po 70% i 30%. Sąd ocenia w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, ale także dodatkowo bierze pod uwagę wkład pracy małżonka w wychowanie dzieci i prowadzenie gospodarstwa domowego.
Jeśli małżonek poniósł wydatki i nakłady ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny, to może przy podziale majątku wspólnego żądać zwrotu. Nie mogą być to jednak wydatki, które służyły zaspokojeniu potrzeb rodziny. W sytuacji odwrotnej, tj. wówczas, gdy małżonek poczynił wydatki i nakłady z majątku wspólnego na swój majątek osobisty, to powinien je zwrócić.
Jeśli masz wątpliwości i pytania to chętnie służymy pomocą. Kancelaria Adwokacka Maciej Michalski, tel.: 603 121 704 (prawnik Polkowice i Legnica) oferuje kompleksową pomoc w sprawach o podział majątku oraz w sprawach rozwodowych.
